Tips voor gastlessen voor techniekbedrijven op je school

Twents Carmel College aan de Potskampstraat in Oldenzaal is al enige tijd succesvol met aftrapmomenten voor technische keuzevakken. In leerjaar 4 hebben leerlingen 4 keuzevakken van elk ongeveer 8 weken. Ieder keuzevak wordt afgetrapt door een bedrijf zoals onlangs in september. In november, december en februari staan de nieuwe aftrapmomenten al gepland. Een technisch bedrijf komt langs en geeft een inspirerende gastles waarbij de handjes direct uit de mouwen gaan. Voor leerlingen, hun docenten en bedrijven is vervolgens duidelijk: Dit keuzevak is van start! Bijvoorbeeld voor het Keuzevak Plaat- en Constructiewerk binnen het profiel PIE gaf het bedrijf Decona op 3 oktober het aftrapmoment in het gerenoveerde PIE-lokaal. De leerlingen leerden hoe ze een eigen mini raceauto konden bouwen.

Decona 

Decona uit Denekamp is specialist in constructiewerk en apparatenbouw. Zij werken zowel met staal als rvs en aluminium, maar staal en rvs worden het meest verwerkt. Dries Kienhuis was vanuit Decona nauw betrokken bij het aftrapmoment: “Wij zijn actief in sectoren als elektrotechniek, machinebouw, de bouwsector, medisch, voeding en defensie. Wat ons bijzonder maakt? Uiteraard ons hypermoderne machinepark gecombineerd met ambacht. Hiermee streven we ernaar altijd kwaliteit te leveren op het gebied van plaatwerk, in staal, RVS en aluminium, met een hoge mate van flexibiliteit.”

Samenwerking moet eerst landen 

Decona is een partner van STO Twente van het eerste uur. Maurits Westerik is docent PIE bij het Twents Carmel College: “Vanaf de start hebben zij hun medewerking toegezegd. Maar het heeft even geduurd voordat we samen deze samenwerking konden concretiseren. We zien dat het tijd nodig heeft bij techniekbedrijven om bijvoorbeeld aan onze aftrapmomenten mee te willen of te kunnen doen. Vooral bij de grotere techniekbedrijven loopt de beslissing over meerdere schijven. Begrijp mij niet verkeerd: Ze willen allemaal graag, maar om hen uiteindelijk daadwerkelijk in de klas te krijgen voor een aftrapmoment, kost bij de bedrijven toch wel enige tijd. Intern moet het eerst landen. Decona is weliswaar een kleiner techniekbedrijf, maar ook bij hen ging, heel begrijpelijk, het dagelijkse werk voor. Tegelijkertijd was er de wil om zich voor ieder initiatief waarbij techniek op de kaart wordt in te zetten, inderdaad ook voor STO Twente. Maar het ontbrak Decona gewoon aan tijd en mankracht.”

De juiste persoon is van belang 

Maurits heeft al langer een goede band met Decona, ook vanwege de stagiaires die er vanuit Twents Carmel College lopen: “Tijdens gesprekken aan tafel over onze stagiaires gooide ik ook altijd een balletje op over hun deelname aan onze aftrapmomenten. Uiteindelijk kwam onze wens tot samenwerking intern bij Decona bij de juiste persoon, die hebben we uitgenodigd in ons technieklokaal, en toen was de samenwerking rond.” Het maakt heel erg uit wie je in een techniekbedrijf benadert voor een samenwerking, benadrukt Maurits: “Als iemand zegt dat er geen tijd voor is, dan is het goed om uit te pluizen wie dat is. Ook kan het gebeuren dat er wel een samenwerking is, maar dat die door een personeelswisseling even op een laag pitje is komen te staan. Houd dat soort wisselingen dus in de gaten. Warm contact houden is belangrijk. Naar bedrijven toegaan, vragen stellen, en jezelf gewoon geregeld laten zien.

Start op de werkvloer  

Een advies van Maurits om een samenwerking met een bedrijf aan te gaan, is om contact te zoeken met de werkplaats: “Het kan zomaar zijn dat een operator aan een machine, of een werkvoorbereider of voorman op een bouwplaats, het belang van samenwerking inziet. Vanuit die praktische laag in een bedrijf kun je het balletje voor samenwerking met het onderwijs omhoog aan het rollen krijgen.” Maurits merkt ook dat bedrijven die vaker een aftrapmoment geven hier een tijdbesparende routine in krijgen: “Daardoor kost het aan hun zijde ook veel minder voorbereiding.”

Grondige voorbereiding 

Maurits heeft heel veel bewondering voor hoe Decona het aftrapmoment heeft samengesteld en uitgevoerd: “Echt fantastisch! In de aanloop hebben we een aantal keer gemaild, ook heb ik Decona ons lesmateriaal gemaild. Ik kan het vooraf toezenden van dit lesmateriaal aan het bedrijf dat een aftrapmoment voorbereidt aanraden. Zo konden zij doorgronden wat onze leerlingen leren bij het Keuzevak Plaat- en Constructiewerk binnen het profiel PIE. Je kan niet op voorhand aannemen dat zij dat allemaal vanzelf weten.” Het aftrapmoment werd gegeven aan vierdejaars leerlingen die al bewust hebben gekozen voor de leerlijn metaaltechniek. Daaronder valt dan ook het Keuzevak Plaat- en Constructiewerk. Maurits: “Voor een toepassingswerkstuk leverden zij perfect voorbereide montagesets aan voor een miniraceauto, een idee van Decona zelf, voorbereid in hun eigen werkplaats. Ook vroegen zij op voorhand de namen van de deelnemende leerlingen op, daarmee voorzagen zij het plaatwerk alvast van hun naam, een mooi gebaar.” De in totaal 25 montagepakketjes werden onder begeleiding van Decona, en uiteraard de docenten Maurits Westerik en Jos van Helden, in elkaar gezet.

Tip: Nodig bedrijven eerst uit op je school Maurits: “Vergeet niet, het is voor een bedrijf best spannend om ineens de leerlingen voor zich te krijgen in een aftrapmoment. In onze handleiding voor de bedrijven voor de aftrap van keuzevakken geef ik het advies om als docent niet alleen naar het bedrijf te gaan, maar het bedrijf ook op school uit te nodigen. Ze proeven dan de sfeer en zien vooraf concreet het klaslokaal waarin zij hun aftrapmoment gaan verzorgen. Bedrijven geef ik dan de tip dat wij, als docenten, eerst het bedrijf introduceren en aan de leerlingen vertellen wat zij gaan bijdragen aan het aftrapmoment. Daarna geef ik het woord aan het gastbedrijf zelf.”

Geslaagde aftrap 

Goed nieuws: De leerlingen slaagden er allemaal in de montagesets voor de miniraceauto in elkaar te zetten. Maurits: “En ze wilden ook allemaal vol trots hun werkstuk mee naar huis nemen, bijvoorbeeld om hun prestatie aan hun vrienden te tonen. Het aantal montagesets was precies afgestemd op het aantal leerlingen, en een deelnemend meisje schonk haar exemplaar aan ons PIE lokaal als voorbeeld voor toekomstige leerlingen, gaaf toch?”

Reactie Decona 

Dries Kienhuis: “Een aftrapmoment geven was nieuw voor ons. De voorbereiding kostte ons veel tijd, vooral het voorbereiden van de modulaire Formule 1 auto. Zelf ging ik ook mee voor het aftrapmoment. Het liep als vanzelf, alsof je met de leerlingen in onze werkplaats staat en een praktische instructie geeft. Wij stonden bij de CNC kantbank zodat de leerlingen onder onze begeleiding een onderdeel konden buigen. Na die start gingen ze hun eigen weg en kwamen ze bij ons terug als ze ergens mee zaten. De auto zelf was tamelijk uitdagend en niet zo heel simpel om in elkaar te zetten.” Decona heeft meerdere mbo’ers in dienst die ooit op het technisch vmbo zijn gestart. Dries: “Het aftrapmoment gaf ik samen met mijn neef en hij heeft op het TCC gezeten, dus dan zie je hoe het kan lopen als je de jeugd interesseert voor techniek!” Een ander effect van het aftrapmoment is dat de leerlingen Decona nu kennen. Dries: “Ook zijn we stagebedrijf. Die optelsom van een stage en dit aftrapmoment heeft hopelijk het effect dat ze ook in hun verdere loopbaan aan ons denken.” Heeft Dries een advies voor andere techniekbedrijven die ook een aftrapmoment willen geven? “Verwacht niet dat het een echte, traditionele les is met een docent voor de klas. Je werkt met de leerlingen samen alsof zij stage bij je lopen!”

Oproep!  

Maurits: “Doordat we al een tijdje de aftrapmomenten laten uitvoeren door bedrijven, is er ook altijd ruimte voor vernieuwing. We zijn altijd opzoek naar nieuwe bedrijven om aftrapmoment te organiseren. Interesse? Neem gerust contact op.