Techzone: snuffelen bij de buren voor de twééde keer een groot succes Jos Doppen is techniekdocent aan het Stedelijk Alpha aan de Wethouder Beversstraat in Enschede. Zijn collega Jan ten Hove is dat op het eveneens Enschedese Zone.college. Deze twee onderwijsdoeners gelóven niet alleen in instroombevordering techniek, maar pakken dit het liefst zo praktisch mogelijk op. Dus organiseerden zij als kartrekkers in 2022 voor het eerst Techzone. Precies een jaar later, in februari 2023, vond deze succesvolle uitwisseling van leerlingen opnieuw plaats. Jan en Jos: “Het praktische gehalte van Techzone is voor een groot deel bepalend voor het succes. Op open dagen zien de leerlingen van alles, maar tijdens Techzone zijn ze de hele dag zelf met techniek aan de slag op alle vakgebieden. Zij zien resultaat en nemen iets concreets mee naar huis. Een belangrijke succeservaring waardoor ze bewuster kunnen kiezen voor techniek.” Laagdrempelig project Techzone is een vanuit de werkvloer georganiseerd, laagdrempelig project. Leerlingen uit het tweede jaar Groenonderwijs van het Zone.college komen op het Stedelijk Alpha/Bonhoeffer College aan de Wethouder Beversstraat een dag lang snuffelen aan techniek. En op hun beurt bezoeken de tweedejaars leerlingen van het Stedelijk Alpha en Bonhoeffer College het Zone.college. Jos: “Nieuw bij deze tweede editie van Techzone was dat ook het Greijdanus uit Enschede aansloot bij de bezoeken met haar tl-leerlingen.” Eveneens een primeur was dat de beide data voor de wederzijdse bezoeken dit keer dichter op elkaar waren gepland (11 en 17 februari). Jos: “Dat is goed bevallen en hopen we ook voor de editie van Techzone in 2024 op die manier te organiseren. We krijgen intern hiervoor rooster-technisch een goede medewerking.” Uitdagende doe-opdrachten Jan: “Het idee achter Techzone was ook dit jaar hetzelfde. In het groene profiel op het Zone.college behandelen we niet alle facetten binnen de techniek. Dus geven we onze leerlingen graag de kans op de Wethouder Beversstraat om daar op 17 februari een dag lang aan te snuffelen. Jos had voor hen uitdagende doe-opdrachten in workshops georganiseerd vanuit de profielen MVI, PIE en BWI. Deze waren grotendeels gebaseerd op de opdrachten van verleden jaar, met voor 2023 enkele aanpassingen.” Jos: “Opnieuw viel op hoe leuk de leerlingen het vinden om met het echte handwerk aan de slag te gaan, zoals het timmeren, metselen en zagen. Vooral in dit computertijdperk is dat toch wel opmerkelijk.” Sterk LOB-karakter Voorafgaand aan de activiteit gingen Jos Doppen en collega-docent Thomas Struik van het Bonhoeffer College de klassen langs om in het kader van LOB de leerlingen te informeren. Ook de ouders werden vooraf geïnformeerd. Jan en Jos: “In deze uitwisseling brengen de leerlingen over en weer laagdrempelig een bezoek. Het heeft een sterk LOB karakter.” Voorafgaand aan het bezoek van 17 februari aan de Wethouder Beversstraat brachten de leerlingen van het Stedelijk Alpha, Bonhoeffer College en Greijdanus op 10 februari een bezoek aan het Zone.college. Jan: “Hier stonden doe-activiteiten op het programma met dieren, zoals dieren-EHBO.” Jan en Jos noemden het al: Techzone heeft een sterk LOB-karakter. Jan: “We hebben een LOB-programma in ons leerlingvolgsysteem Kompas. Tijdens de volgende editie van Techzone in 2024 maakt de leerling een foto van zijn of haar werkstuk en komt er zo vanuit Techzone een stukje ervaring in het loopbaandossier. Die verdiepingsslag gaan we volgend jaar maken.” Techniek over de hele breedte Ook voor leerlingen die niet voor de ‘harde techniek’ kiezen is Techzone relevant. Jan benadrukt dat techniek tijdens Techzone centraal staat, maar dat het er uiteindelijk om gaat de leerlingen een zo breed mogelijke oriëntatie mee te geven Jan: “Neem bijvoorbeeld de toepassing van borgrobots binnen Zorg& Welzijn. ook in de groenprofielen op het Zone.college neemt techniek doe, zoals in het beheer van een plantenkas of een voerrobot in de stallen bij de boer. Techzone geeft over de hele breedte aan de leerlingen een positief beeld van techniek mee.” Jos: “En mocht een leerling door de ervaring in Techzone inderdaad van school en profiel willen switchen? Dan is dat helemaal okay, want dan gaat deze leerling doen wat hij of zij écht wil.” Mond-op-mond reclame wérkt Jan: “We zien dat de mond-op-mond reclame voor Techzone zijn werk doet. Steeds meer leerlingen horen van Techzone en willen deze activiteit meemaken. We merken dat zij uit zichzelf heel gemotiveerd zijn en zelf een bewuste keuze maken voor een bepaald profiel. Deden er verleden jaar zo’n 20 leerlingen mee; nu liep de teller op naar in totaal circa 30 leerlingen van het Zone.college en 15 leerlingen van het Greijdanus, dus zo’n 45 in totaal. Nieuw dit jaar was inderdaad dat ook de vmbo-school Greijdanus uit Enschede aansloot bij de bezoeken. Jan: “Zij hebben weliswaar geen profiel aan te bieden voor een tegenbezoek, maar hun leerlingen waren meer dan welkom. Deze leerlingen moeten na leerjaar twee sowieso een andere keuze maken, dus voor hen was Techzone heel goed getimed.” Jos: “Stel, ze willen een technisch profieldeel binnen de tl volgen? Dan zou het mooi zijn als dat op termijn ook op de Wethouder Beversstraat mogelijk zou zijn.” Groot draagvlak Jan kijkt ook op de tweede editie van Techzone tevreden terug: “Projecten waarvoor het initiatief op de werkvloer bij de docenten ligt, krijgen als van nature heel veel draagvlak mee, zo ook voor Techzone. Iedereen zet zijn schouders eronder en samen maken we er iets moois van.” Jos: “Door events als Techzone en ook 7Tech begint STO bij ons echt te groeien. We hebben de luxe dat dit soort activiteiten vol zit, zoals alle drie de workshops voor Techzone. STO begint nu écht voor ons te leven. We hopen dat STO gecontinueerd wordt en dat de onderdelen zoals 7Tech en Techzone vaste onderdelen van de jaarkalender van onze scholen worden en we zo een nog sterker LOB-verhaal met elkaar creëren.” MENU

STO Twente aan tafel bij webinar ‘Versterk uw techniekteam met hybride professionals' Op woensdag 19 januari organiseerde Sterk Techniekonderwijs landelijk een interessante en gestreamde livediscussie met als thema ‘Versterk uw techniekteam met hybride professionals”. Gastspreker was onder andere Hans Meinders. Hij is adjunct-directeur van het Twents Carmel College (TTC) Oldenzaal en projectleider/penvoerder bij STO Twente. Ook gaf de Twentse Hybride professional Jelmer Vos zijn visie vanuit de praktijk. Eén van de doelen van STO Twente is het werven van meer docenten en begeleiders. Het concept van de hybride professional draagt hieraan bij. Dit is een ervaren professional die in het technisch bedrijfsleven werkt én zijn of haar kennis doorgeeft aan leerlingen op school. Resultaten onderzoek “Hybride professionals in de techniek” Als inleiding presenteerde Monique Ridder van Hogeschool Windesheim de resultaten van het TechYourFuture-onderzoek “Hybride professionals in de techniek”. Haar presentatie ging uiterst praktisch in op drie concrete vragen: hoe hybride professionals het technisch bedrijfsleven en technisch beroepsonderwijs met elkaar verbinden en wat de waarde daarvan is en hoe de school- en de bedrijfsorganisatie de positie van hybride professionals aantrekkelijk kunnen maken. En tot slot: hoe scholen en technische bedrijven kunnen samenwerken om hybride professionals aan te trekken en te behouden? Drie belangrijke tips Onderstaand drie belangrijke tips uit het onderzoek voor wie ook hybride professionals wil werven én behouden: • Zet in op hun expertise op basis van co-teaching en gastdocentschap. • Zorg voor aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en biedt de hybride professional een geleidelijke route aan naar docentschap in plaats van de reguliere 4-jarige opleiding. • Vanuit de HRM-discipline is het advies om als school je HRM-beleid aan te passen aan de komst van hybride professionals door hen te ondersteunen, stimuleren, uit te dagen en te waarderen. “Grensgangers” “Grensgangers”, die term viel bij dit STO LIVE-webinar meerdere malen om hybride professionals te omschrijven. Het laat zien dat de rol van deze hybride professionals een duidelijk andere is (of zou moeten zijn) dan die van andere, niet-hybride docenten en technische werknemers. En daar ligt ook hun meerwaarde; op het grensvlak van school en bedrijf zorgen ze ervoor dat ervaring en expertise naar beide kanten meer gaat stromen. Hybride professionals in Twente Hans Meinders vertelde hoe de STO-regio Twente hybride professionals inzet in het vmbo-onderwijs: “Kijk je naar de opdracht van Sterk Techniekonderwijs dan kan een hybride professional hier daadwerkelijk invulling aan geven. De hybride professional zien wij als een additionele functie, en is niet bedoeld als oplossing voor de tekorten aan docenten techniek. Het vormt veel meer een nadrukkelijke stimulans om nog meer kwaliteit in je school te brengen. Ook geeft de hybride professional verlaging van de werkdruk van je eigen techniekdocenten. We positioneren de hybride professional dus náást de docent techniek en niet in plaats van. Dit betekent dat je wel heel goed met je zittende docenten bespreekt wat exact de taken en rol zijn van de hybride professional. Het is dus van belang om mogelijke weerstand weg te nemen. Het is ook niet zo dat de hybride professional de techniekdocenten inhoudelijk vervangt, maar ze kunnen elkaar wel aanvullen.” Voorbeelden uit de praktijk Hybride professional Jelmer Vos is werkzaam bij Selo in Hengelo als lasser en samensteller van machines. Jelmer geeft een dagdeel in de week onderwijs op het Twents Carmel College: “Die meerwaarde zie ik als heel positief. Een bedrijfsprofessional zit dagelijks in het beroep en kent de laatste ontwikkelingen, methoden en apparatuur. Die specifieke kennis kan hij of zij rechtstreeks de school in meenemen, als aanvulling op de meer algemene kennis die de techniekdocent overbrengt. Wat ik theoretisch aan de leerlingen uitleg in het technieklokaal van het TCC kan ik ter plekke direct aan hen demonstreren. Je merkt dat dit een extra impuls geeft aan hun motivatie. Veel leerlingen hebben al een bijbaantje in de metaaltechniek en laten mij hun werkstukken zien. Ook daar kan ik dan direct feedback op geven. Daarnaast breng ik mijn kennis over op de docenten techniek. Die kennis nemen zij ook direct weer mee in hun lessen. En vergeet niet: ik leer heel veel van de docenten over hoe je met leerlingen omgaat! De kennisoverdracht werkt daarmee beide kanten op.” Eveneens benadrukt Jelmer dat hij de leerlingen ook al mee kan nemen in wat het betekent om in een bedrijf te werken. Jelmer: “Ik ben er blanco ingestapt en stond overal voor open. Mijn kernopdracht was om nieuwe lastechnieken de school in te brengen. De leerstof en werkstukken zijn al helder uitgeschreven. Ik kon dus direct vrij makkelijk instappen, dat hielp enorm. Mijn rol van hybride professional was vanaf de start duidelijk.” Goede ingangen in technische bedrijven Hans Meinders: “Wij hebben als onderwijs graag goede ingangen in het technisch bedrijfsleven, maar waar begin je? Via je hybride professionals realiseer je die contacten op een heel praktische en natuurlijke manier bij de bedrijven waar zij werken. Een ander programmaonderdeel van STO is meer techniekonderwijs voor leerlingen binnen de techniekbedrijven zelf realiseren, zoals door het geven van keuzevakken voor vmbo-leerlingen in die bedrijven. Via je hybride professionals heb je daarvoor direct een goede ingang.” Hans bracht vervolgens een belangrijk punt naar voren: “Om van de meerwaarde van de hybride professional te profiteren, is wel enige flexibiliteit gevraagd, van zowel school en bedrijf als van de hybride professional zelf. Bedrijven hebben vaak snel wisselende orderportefeuilles en kunnen een werknemer die ook hybride professional is, misschien even acuut niet missen. Als je die flexibiliteit in de samenwerking tussen bedrijf en school weet te borgen, van beide kanten, dan ben je spekkoper. Een ander aspect is dat scholen soms twijfelen of ze de hybride professional op termijn kunnen betalen. Ik benadruk dat het hier gaat om structurele gelden voor het techniekonderwijs waarop scholen beleid voor de lange termijn kunnen baseren. Zij kunnen het concept van de hybride professional dus verduurzamen.” Jelmer: “Op haar beurt investeert ook mijn werkgever Selo hier met plezier in. Niet om daar direct zelf de vruchten van te kunnen plukken, maar misschien motiveren we jongeren extra om voor techniek te kiezen en profiteert de hele Twentse arbeidsmarkt daarvan. We kijken dus nadrukkelijk naar het maatschappelijke belang voor de regio.” Zelf kijken? De livestream is terug te zien via deze link: https://www.sterktechniekonderwijs.nl/nieuws/terugblik-sto-live-versterk-uw-techniekteam-met-hybride-professionals MENU

Meer instroom in het technisch vmbo is een kwestie van de lange adem en een bredere doelgroep Trudy Vos is sinds 1 februari 2023 voorzitter College van Bestuur ROC van Twente. Vanuit die rol volgde ze John van der Vegt op in de Stuurgroep van STO Twente. Het ROC van Twente is een belangrijke partner voor STO Twente. Trudy: “Ik denk dat het goed is om een aantal bestaande projecten en initiatieven op het vlak van de aansluiting vmbo-mbo nog meer bij elkaar te brengen met STO Twente. Eveneens zouden we de te bereiken doelgroep moeten vergroten naar leerlingen die wellicht niet direct denken aan techniekopleidingen. Daar ligt de grote uitdaging.” Mooie leeromgevingen Trudy volgde de ontwikkelingen binnen Sterk Techniekonderwijs Twente met veel nieuwsgierigheid. Wat is haar indruk? “In de Twentse vmbo-scholen wordt heel voortvarend gewerkt aan het neerzetten van mooie leeromgevingen. Die nodigen leerlingen rechtstreeks uit om kennis te nemen van technologie. Tegelijkertijd zien we nog geen grote aantallen vmbo-leerlingen die na hun eindexamen voor een techniekopleiding kiezen op ROC van Twente. Dus we hebben hierin met elkaar nog wel het een en ander te doen.” Trudy weet dat de demografische factor ook een rol speelt: “Maar dat is niet de enige reden. Het genereren van meer instroom in het mbo vanuit het vmbo voor de technische richtingen is een kwestie van de lange adem. Daarom ben ik enorm blij met de verlenging van Sterk Techniekonderwijs voor de periode 2025-2029. We kunnen daarmee dus dóór met STO Twente.” Verbreding, maar ook blijvende aandacht voor maakindustrie In de nieuwe periode 2025-2029 gaat STO Twente, naar het advies van de minister, een verbreding aan van profielen. De redenering is dat technologie tegenwoordig overal in onze maatschappij een rol speelt zoals ook bij Zorg & Welzijn: Trudy: “Dit juich ik toe want technologie zit tegenwoordig in alle vakken. Bijvoorbeeld in onze zorgopleiding op het mbo speelt zorgtechnologie een steeds grotere rol. Het is onze verantwoordelijkheid onze leerlingen met die verbreding in aanraking te brengen. Tegelijkertijd denk ik dat we ook moeten blijven inzetten op de techniekopleidingen zoals we die al kennen voor metaal, elektrotechniek, mechatronica en meer. Ik pleit ervoor dat ook daar de aandacht naar blijft uitgaan omdat dit ook heel erg past bij Twente met zijn traditioneel sterke maakindustrie.” Koersen op tastbaar resultaat Trudy is enthousiast over haar nieuwe rol in de Stuurgroep van STO Twente: “Ik ben niet iemand die binnenkomt met allerlei voorstellen tot verandering. Liever stap ik erin om samen met de collega-bestuurders te zien wat we gaandeweg zouden moeten aanpassen. Wel is mijn streven om resultaat te zien in het relatieve aantal studenten dat op het mbo voor techniek kiest. Onze regio heeft dat echt nodig. In Twente hebben we inmiddels voor elkaar dat het basisonderwijs veel meer en structureel werk gaat maken van Wetenschap & Techniek (W&T). Opgeteld gaat al die inzet bijdragen aan de bedrijvigheid ín en het profiel ván deze regio. Los van het feit dat iedereen zich bewust moet zijn dat technologie overal is, moeten wij er in Twente extra onze schouders onder zetten om leerlingen te enthousiasmeren richting technologie, en dat heel breed. Van elektrotechniek, werktuigbouw en mechatronica tot en met lab- & procestechniek. Maar ook de duurzaam gebouwde omgeving en vervoer en logistiek.” Essentieel: verbreding doelgroepen Trudy is voorstander om zoveel mogelijk doelgroepen te interesseren voor een studie en loopbaan in de techniek en technologie. Ze heeft zelf een technische achtergrond: “Daarom ben ik ook bezig met onderwerpen als meer vrouwen in de techniek. Ik voel mij persoonlijk betrokken bij dit onderwerp en was landelijk voorzitter van de Stuurgroep voor het initiatief ‘Meer meisjes in de techniek’. Dat hebben we afgerond en overgedragen aan de MBO Raad. Tegelijkertijd heeft de VHTO, een expertisecentrum voor genderdiversiteit, een nieuwe subsidie ontvangen. Ik ben blij dat de minister zich heeft uitgesproken over het veel meer aanboren van doelgroepen zoals meisjes in de techniek en jongeren met een migratieachtergrond. In mijn beleving is dat de enige route naar het vergroten van de doelgroep die kiest voor techniek. De doelgroepen díe al enthousiast zijn voor techniek moeten we zeker blijven enthousiasmeren. Binnen ROC van Twente zetten we daarvoor events op speciaal voor alle vrouwelijke techniekstudenten. Samen ontbijten of een dag vol workshops bijvoorbeeld. Om deze doelgroep zich als vrouw in een technische wereld nog sterker te laten voelen. Eveneens moeten we de te bereiken doelgroep beslist vergroten naar leerlingen die niet automatisch kiezen voor dit soort opleidingen. Daar ligt de grote uitdaging. Dit gaat beduidend verder dan het inrichten van leeromgevingen met technische innovaties. Het gaat om een veel grotere en bredere beweging.” Wel tekent Trudy aan dat vooral meisjes, eenmaal werkzaam in het technisch beroepenveld, meer dan gemiddeld de sector verlaten: “We moeten techniekbedrijven betrekken bij onderzoek naar hoe we die uitval beperken.” In dit kader noemt Trudy ook de term ‘boegbeelden’: “Ik pleit ervoor meer vrouwen en mensen met een migratieachtergrond de technische vakken te laten geven, van natuurkunde tot en met techniekles. Zij vormen voor de doelgroepen die we ook willen bereiken herkenbare boegbeelden.” Gemodulariseerde aanpak Trudy benadrukt dat het vanuit ROC van Twente van belang is dat de voor techniek instromende jongeren niet allemaal een verschillend profiel hebben. Trudy: “Als elke leerling met een andere bagage op ROC van Twente arriveert, is het best lastig om daar goed onderwijs aan te geven. Hier zetten we actief op in met de gemodulariseerde aanpak waarmee je ook voor de techniekleerlingen een meer gepersonaliseerd leerpakket kunt samenstellen. Maar het zou fijn zijn als de vmbo-scholen hier ook al enigszins op samenwerken zodat wij met deze instromende leerlingen op ROC van Twente kunnen doen wat wij moeten doen.” Trudy noemt de vernieuwde opleiding Technicus Engineering waarin de mbo-studenten in het eerste jaar met alle techniekrichtingen kennismaken en vervolgens voor de rest van de studieperiode een keuze maken op basis van opgedane ervaringen. Trudy: “Stel, je hebt een bèta-aanleg, maar weet niet precies wat je wilt. In je eerste jaar proef je met deze opleiding aan alle mogelijke studierichtingen.” Meer mogelijkheden voor nauwere samenwerking Recent stelde ROC van Twente twee contactpersonen aan voor de rechtstreekse samenwerking met de Twentse vmbo-scholen: Gerben Diersen en John Nijenhuis. Inmiddels werpt deze verbinding zijn eerste vruchten af. Maar ziet Trudy nog meer kansen voor een nog betere samenwerking? Trudy: “Zeker zie ik kansen. STO Twente is landelijk gezien één van de grootste STO-regio’s. We zijn een echte techniekregio en in heel veel samenwerkingen en regelingen is de geografische regio Twente gelijk aan de samenwerkingsregio Twente. Mooi dat we dat met elkaar voor STO Twente zo hebben kunnen afspreken. Dat geeft in de samenwerking al direct heel veel duidelijkheid en goede contacten. Graag zou ik een aantal bestaande projecten en initiatieven meer bij elkaar brengen. Neem het Toptraject waarin we met elkaar werken aan goed doorlopende leerroutes van vmbo naar mbo en mogelijk naar het hbo. Of een ander voorbeeld: het Twents Aansluitingsnetwerk. Dit is het regionale samenwerkingsverband van Twentse vmbo-scholen, vso-scholen en mbo-scholen, ROC van Twente en Zone.college. Ook daarin staat de aansluiting van het vmbo naar het mbo centraal. Ik zie kansen om STO Twente nog meer te verbinden met dit soort bestaande projecten en initiatieven. Dan kan het zomaar zijn dat je misschien veel meer bereikt met dezelfde middelen. Er móét ook meer oog zijn voor technologie. Gezien de prominente rol van technologie in ons dagelijks leven en werk. Daarom is binnen STO afgesproken een technologisch uitstroomprofiel te ontwikkelen voor onder meer leerlingen van Toptraject. Een ontwerpgroep met vertegenwoordigers van vmbo, mbo en hbo heeft hier de afgelopen jaren aan gewerkt.” MENU

Essen Motor Show laat leerlingen Motorvoertuigentechniek genieten en leren De jaarlijkse Essen Motor Show in Duitsland staat compleet in het teken van paardenkrachten, Newtonmeters, tuning, youngtimers, accessoires en alles wat verder met auto’s te maken heeft. De aantrekkingskracht van die combinatie van power en bling bling op leerlingen met het profiel M&T is gigantisch. Op woensdag 6 december trok een groep van circa 43 Mobiliteit & Transport (M&T)-leerlingen van het Alma College, Zone.college en het Noordik naar deze gemotoriseerde magneet, zoals elk jaar. Maarten Monninkhof, docent M&T aan het Alma College: “Voor onze leerlingen (jongens én meiden) is het een superdag uit, ze genieten én leren tegelijk.” Zowel technisch als visueel aantrekkelijk Maarten: “Al jaren bezoekt het Alma College vanuit ons profiel M&T met de leerlingen de Motor Show in Essen. Centraal hier staat de techniek van zowel motorische als optische tuning. Dus het technisch heel gedetailleerd en fijngevoelig aanpassen van motoren én het er super gaaf laten uitzien van al die speciale auto’s. Maar ook nemen we de leerlingen mee naar de afdeling waar al het bijbehorende gereedschap wordt gedemonstreerd. Kortom, een hele brede beurs met mooie auto’s waarover ter plekke aan de leerlingen (heel veel duidelijk gemaakt wordt.” Op één dag is het voor alle leerlingen en docenten uit-en-thuis. Van Alma College reisden drie collega’s mee evenals een collega van het Zone.college als het Noordik. Primeur: drie vmbo-scholen samen op pad Bijzonder dít jaar was dat het Alma College, Zone.college en het Noordik hierin gezamenlijk optrokken. Maarten: “Deze drie scholen hebben raakvlakken. Neem het Zone.college, dat is een groenschool, maar ook in die sector spelen gemotoriseerde machineparken een steeds grotere rol met veel raakvlakken met wat er binnen het profiel M&T én op de Motor Show in Essen te zien is. Voor ons de reden om vanaf 2023 gezamenlijk op excursie te gaan naar het Duitse Essen.” Supergaaf voor de leerlingen was onder andere de zogeheten drifthoek. Maarten: “Hier konden ze zelf meerijden op een parcour. Hoe spannend wil je het hebben? Ook mochten zij dit jaar meedoen met een soort pitstop, dus op tijd een wiel wisselen en via simulatoren konden ze zelf ervaren hoe het is om in zo’n getunede auto te rijden.” Docentenprofessionalisering Verder was de beurs enorm informatief, voor zowel de leerlingen als voor de begeleidende docenten, geeft Maarten aan. Doet dit soort uitstapjes iets met zijn docentenprofessionalisering, ook een doel van Sterk Techniekonderwijs? “Elk jaar gaat het organiseren van dit bezoek mij gemakkelijker af. En uiteraard verdiepen wij ons, als meereizende docenten, ook in de techniek die daar te zien is. Op de beurs in Essen zag ik een stand van een bedrijf dat uitleescomputers levert, dus heb ik mij direct kunnen oriënteren over de mogelijkheden van een nieuwe uitleescomputer.” Reflectie tijdens de mentorles Eenmaal terug op het Alma College, Zone.college en het Noordik komen de docenten M&T uiteraard terug op het bezoek. Maarten: “In de mentorles vragen we naar hun ervaringen, bijzonderheden en nieuwigheden. De leerlingen nemen van de beurs vaak hele tassen vol met posters en stickers mee. Ook verzamelen ze tuningsboeken waaruit ze inspiratie halen. Al die aspecten nemen we door met de leerlingen.” Meer samenwerking met vakscholen en bedrijven gewenst Maarten heeft nog een wens in relatie tot Sterk Techniekonderwijs Twente: “Voor de PIE- en BWI-leerlingen zijn er vakscholen zoals SMEOT en Bouwmensen Almelo. Ook zijn de bedrijven uit die sectoren inmiddels erop ingericht deze leerlingen te ontvangen zoals voor keuzevakken. Voor M&T in Almelo kennen we dit niet. Neem de garagebedrijven, die zijn vaak wat kleiner en is het best een uitdaging om daar met een groep leerlingen te komen. Het zou mooi zijn als dit voor M&T zich ook zo zou ontwikkelen als voor PIE en BWI. Hoewel we al wel welkom zijn bij ROC van Twente voor ons profiel Transport omdat we het daarmee oefenen niet in onze eigen werkplaats kunnen aanbieden. Hun inzet en intenties zijn heel goed. Ik zou graag zien dat wij voor M&T ook bij vakscholen en bedrijven met de leerlingen profielen en keuzevakken kunnen uitvoeren.” Zelf zien & beleven? Bekijk dan deze link naar het filmpje dat een leerling van het Zone.college maakte: https://youtu.be/JlJvoggUpIY?si=KEGP4CrXqcZxobNh MENU

Praktijk-realistisch leren stevig ingebed in driehoek vmbo-bedrijfsleven-mbo Op 7 september kregen leerlingen en ouders van Het Stedelijk Alpha en het Bonhoeffer College aan de Wethouder Beversstraat uitleg over de keuzedelen die in het nieuwe schooljaar 2023 – 2024 zijn te volgen in leerjaar 4 bij de profielen PIE en BWI. Het team van beide scholen ontwikkelde samen een sterk programma waarbij een groot gedeelte van de lessen bij bedrijven/instellingen en opleidingscentra plaatsvindt. Ronald Rondeel, projectleider Sterk Techniekonderwijs subregio Enschede: “Complimenten voor de deelnemende bedrijven en het team techniek van beide scholen. Er is hard gewerkt om praktijk-realistisch leren écht heel concreet te maken. Dit staat ook heel hoog in het vaandel van STO Twente. De driehoek vmbo-bedrijfsleven-ROC/mbo is krachtig en we hebben de ouders meegenomen in dit mooie plan.” Uitgangspunt; praktijk-realistische situaties Ronald: “De leerlingen hebben in leerjaar 3 al gekozen voor het volgen van deze keuzevakken in het huidige leerjaar 4. Bijzonder is dat een keuzedeel is opgebouwd uit een collegiale combi van vmbo-bedrijf-mbo. Leerlingen gaan deels naar school en deels naar buiten. Want wij, als samenwerkende vmbo-scholen, vinden het belangrijk dat onze leerlingen zoveel mogelijk in aanraking komen met leren in een praktijk-realistische situatie. Voor het komende schooljaar hebben we daarom een integraal programma ontwikkeld waarbij een groot gedeelte van de keuzedelen bij bedrijven/instellingen en opleidingscentra plaatsvindt.” Teamwork Bij PIE en BWI gaat het concreet om de vakken Domotica, Koudetechniek, Meubelmaken en Schoonmetselwerk: “Bijvoorbeeld bij koudetechniek gaan de leerlingen een blikjeskoeler maken en bij procestechnologie bezoeken ze een aantal bedrijven in deze sector.” Ronald benadrukt graag dat dit zonder het Team Techniek niet zou zijn gelukt zou zijn om een dergelijk programma samen te stellen. “Elke partij die hieraan deelneemt kan daardoor haar eigen kracht volledig inbrengen.” Stevige samenwerkingen De leerlingen volgen praktijklessen van het keuzevak koudetechniek bij Emondt koeltechniek (Enschede) of Pool koudetechniek (Hengelo). Ronald: “Het keuzevak domotica zal bij SMEOT, bedrijfsvakschool in Hengelo, plaatsvinden. Voor het keuzevak procestechniek zijn wij een samenwerking aangegaan met ROC van Twente.” Tijdens de voorlichtingen stelden de docenten, bedrijven en onderwijsinstellingen zich aan de ouders en leerlingen voor. Onder andere nut en noodzaak van buitenschools leren, een vernieuwende vorm van leren, werd helder uitgelegd. Ook heel belangrijk: mede dankzij STO Twente is het vervoer van de leerlingen per busjes naar de verder gelegen locaties structureel door de scholen zelf geregeld. Ronald: “Ook dit aspect geeft een stuk rust in de organisatie.” Blijf in verbinding Ronald houdt de deur open voor de mogelijkheid dat in de subregio Enschede nog meer techniekbedrijven aansluiten bij dit programma met keuzedelen in de praktijk: “Vorig jaar zijn we hiermee gestart en nu krijgt het massa en inbedding. De kunst is ook dat we dit programma goed en frequent blijven volgen en evalueren met elkaar. Het is essentieel dat alle betrokken partijen met elkaar in verbinding blijven zodat we dit van een ad hoc actie naar een structurele inbedding tillen. We moeten de partners waarmee we nu samenwerken echt ín ons onderwijs trekken, betrekken bij onze doelstellingen en blijven koesteren. Van belang is ook bij dit soort samenwerkingen dat de school de regie blijft houden over de eveneens door de school uitgezette rode draad. Wij zijn en blijven verantwoordelijk voor de kwaliteit. Je ziet ook dat de deelnemende bedrijven en mbo-opleiders van ons verwachten dat we hiervoor een strakke organisatie neerzetten en hen volledig ontzorgen. Alleen dan krijg je hen voor de volle 100% mee.” Een tip Heeft Ronald nog een tip voor andere scholen die een soortgelijk traject willen starten? ? Ronald: “Alles start met het betrekken van de mbo-opleidingen. Alleen samen krijg je dit van de grond. Wel is het bepalend welke soort techniekbedrijven je hiervoor beschikbaar hebt in je eigen subregio.” MENU

Leerlingen inspireren in Tech Zone door techniekuitwisseling tussen vmbo’s Op 4 februari ontving Het Stedelijk Vakcollege/Bonhoeffer College (Wethouder Beversstraat) in o.a. haar Technolab in Enschede circa 20 leerlingen uit het tweede jaar van het Zone.college. Zij maakten kennis met verschillende vormen van techniek. En daar zit een speciale gedachte achter die precies in de doelstellingen van STO Twente past: vmbo-scholen die elkaar op het vlak van techniek onderling versterken. Een mooie samenwerking tussen het Zone.college, het Stedelijk Vakcollege en het Bonhoeffer College. En er zit nog meer samenwerking in de pen! De techniekdocenten Jos Doppen van het Stedelijk Vakcollege en Jan ten Hove van het Enschedese Zone.college werken hier nauw in samen, samen met nog twee collega’s. Ook zijn zij betrokken bij STO Twente. Jan: “Na wat sparren kwam er een mooi idee voor een uitwisseling naar boven.” Jos: “Op het Zone.college ligt het accent op groenonderwijs. Maar ook die vmbo-leerlingen kunnen talent en interesse hebben voor techniek. Omdat zij in hun tweede jaar nu voor het kiesmoment van hun profiel staan, sloegen we de handen ineen met het Zone.college. De insteek? 20 leerlingen uit het tweede jaar zijn een dag bij ons geweest voor een techniekoriëntatie.” Ruiken aan drie techniekprofielen Jan: “Het betrof leerlingen die eigenlijk wel in de techniek door willen gaan, maar daar in de profielen op het Zone.college niet mee uit de voeten kunnen.” Ze kozen op 4 februari in de Tech Zone uit drie techniekprofielen: MVI, PIE en BWI en hebben daarin een dag meegedraaid. Jan: “We kozen voor dit initiatief de naam: Tech Zone, omdat het woord Zone ook in onze schoolnaam zit.” De Tech Zone op het Stedelijk Vakcollege en het Bonhoeffer College is de optelsom van het nieuwe Technolab en de al bestaande praktijkruimte daarnaast. Positieve reacties van leerlingen Bij PIE maakten de leerlingen een bedlampje van metaal en elektriciteit. Bij MVI gingen ze digitaal aan de slag met het ontwerpen van een poster van een bewerkte selfie. Bij BWI maakten de leerlingen een tafeltje van MDF. Hier kwamen verschillende bewerkingsmachines bij kijken en een stukje schilderwerk. Jos: “Het was een supergeslaagde dag, we kregen veel positieve reacties van de leerlingen.” Die kwamen ook van de meisjes, dus dit initiatief sluit mooi aan bij het project Meiden in de Techniek van STO Twente. Het draait om interesse wekken Jan: “Het gaat er puur om de leerlingen met techniekprofielen kennis te laten maken en hen te interesseren voor techniek. Daarmee bereiken we dat ze voor hun vervolgopleiding en/of beroepsopleiding een bewuste keuze maken. Het kan bijvoorbeeld ook zo zijn dat een leerling door dit concept nu weliswaar wordt geprikkeld voor techniek, maar gewoon op het Zone.college zijn of haar groenopleiding afmaakt. Maar die geïnteresseerde leerling kan dan al wel twee jaar naar open dagen op het mbo gaan en bijvoorbeeld op het ROC van Twente rustig kijken in welke techniekrichting hij of zij wil doorgaan. Met deze aanpak willen we de interesse wekken, het is aan de leerling om daar zelf iets mee te doen.” Wederkerige samenwerking De samenwerking is wederkerig. Jos: “Het zit in de pen dat onze leerlingen na de meivakantie op hun beurt een dag kunnen kennismaken met de profielen van het Zone.college. Daarmee krijgt de samenwerking een evenredige uitwisseling.” Jos Doppen en Jan ten Hove hebben samen de intentie uitgesproken om deze uitwisseling jaarlijks te organiseren en de MT’s van de betrokken scholen hebben hiermee inmiddels ingestemd. Jan: “De bedoeling is die dag voortaan al aan het begin van leerjaar 2 te plannen, dus vóór de open dagen. Leerlingen die interesse hebben gekregen voor een ander profiel kunnen daardoor gerichter een techniekprofiel bekijken en beoordelen.” Fysieke uitwisseling Technolab Maar er is nóg een mooie samenwerking, geeft Jan aan: “Na de Krokusvakantie komt een deel van de apparatuur het Technolab, tijdelijk naar de locatie van het Zone.college in Enschede. Daarmee mogen onze leerlingen uit leerjaar 1 en 2 vervolgens een hele week aan de slag. Ook is dit veiliger omdat onze leerlingen veel minder verkeersbewegingen hoeven te maken.” Daarnaast is het plan om na de meivakantie met 16 leerlingen uit leerjaar drie een aantal weken naar het Stedelijk Vakcollege en Bonhoeffer College te komen voor een kennismaking met booglassen, koeltechniek en installatietechniek in carrouselvorm. Aan de Wethouder Beversstraat hebben ze hiervoor de juiste technieken en wij aan het Zone.college niet, dus ook met die uitwisseling zijn we heel blij. De samenwerking komt dus heel goed van de grond.” De onderlinge samenwerking tussen Jan en Jos verloopt prima: “We zijn beiden aanpakkers met korte lijnen.” MENU

CONTACT MET STO TWENTE MENU STERK TECHNIEKONDERWIJS TWENTE WERKT GRAAG MET U SAMEN Heeft u interesse om mee te doen of vragen? Neem contact op met programmanager Marieke Rinket via haar mail. Of bel 06 15 422 163 Heeft u vragen? Stel gerust al uw overige vragen via onze mail . Direct ook hét adres om u op te geven voor onze STO Twente nieuwsbrief.

Chocolate Challenge: basisschoolleerlingen ontdekken werk van procesoperator Van april tot en met juni 2022 bezochten 20 klassen (groepen 7 & 8) van scholen verspreid over heel Enschede, het Technolab op de vmbo-locatie aan de Wethouder Beversstraat voor de Chocolate Challenge. De Chocolate Challenge maakt onderdeel uit van het STO-project 'De 7 werelden van procestechnologie' (7WPT). Dit is een meerjarenprogramma met onderwijsactiviteiten dat start in groep 3 van de basisschool. Dit meerjarenproject creëert samenhang door procestechnologie te verbinden met de voor de leerlingen herkenbare 7 werelden van techniek. Voortgekomen uit contact met Praktijkcentrum voor Procestechnologie Thomas Struik is PIE-docent aan het Bonhoeffer College aan de Wethouder Beversstraat in Enschede: “We wilden bij de start van STO Twente Procestechniek als keuzevak opzetten binnen PIE. Vanuit STO Twente kwam ik vervolgens in contact met Andy van Dissel, de projectmanager van het Praktijkcentrum voor Procestechnologie. Dat keuzevak draait dit jaar voor het eerst. Eén van de activiteiten daarbinnen is een basisschoolactiviteit: de Chocolate Challenge. Bedoeld om techniek op de basisscholen te promoten. Het Praktijkcentrum voor Procestechnologie zocht een nieuwe partner om het gave proces- en productiesysteem achter de Chocolate Challenge na corona weer in te zetten. Wij kwamen toen op het idee om ons Technolab aan de Wethouder Beversstraat hiervoor ter beschikking te stellen.” Terugkerend event in Technolab 1 en 1 werd snel 3 en de Chocolate Challenge krijgt een jaarlijks terugkerende vaste plek in het Technolab. Thomas: “Verleden jaar draaiden we al voorzichtig een pilot, maar lieten de basisscholen het door corona afweten. Toen hebben we ervoor gekozen met onze eigen leerlingen intern aan de slag te gaan met de Chocolate Challenge. En nu dus voor het eerst met de basisschoolleerlingen.” Speelse ontdekking van rol van procesoperator Tijdens de Chocolate Challenge ervaren de leerlingen wat een procesoperator doet en komen zo in aanraking met dit beroep. Thomas: “De Chocolate Challenge draait om de spannende competitie tussen groepjes leerlingen. Zij kregen de opdracht om zo snel mogelijk - en volledig geautomatiseerd - bakjes met een bepaald aantal gekleurde knikkers (M&M's) te vullen en te verpakken. Hierbij maakten ze gebruik van drie mechanische opstellingen. De kunst was die zo goed mogelijk af te stellen en aan te sturen vanuit één terminal. De leerlingen maken zo op een speelse, spannende manier kennis met de rol van procesoperator. PIE-leerlingen als trainer Tijdens deze activiteit werden groepjes begeleid door bovenbouw leerlingen van het vmbo. Om precies te zijn: leerlingen uit PIE die het Keuzevak Procestechnologie volgen. Thomas: “Zij kregen hiervoor een speciale training en dit was voor hen een unieke kans om basisschoolleerlingen enthousiast te maken voor techniek. Ze deelden in hun rol als trainer hun technische skills. Daardoor kwamen er bij deze leerlingen weer nieuwe en vaak onvermoede talenten naar boven.” De ervaringen zijn geweldig, benadrukt Thomas: “De basisschoolleerlingen en hun leerkrachten zijn enthousiast en wij ook! Het leuke is dat de leerlingen hier met alle technieken kennismaken. Want ze komen in het Technolab, maar ook in de werkplaats. Kortom, een project dat binnen het activiteitenplan van STO Twente heel veel aspecten raakt.” MENU

24 Twentse techniekdocenten VCA gecertificeerd Verleden jaar peilde de STO subregio Almelo e.o. welke behoeften er speelden onder de techniekdocenten die betrokken zijn bij STO Twente. Eén van de wensen was om een VCA VOL opleiding te mogen volgen plus het behalen van het bijbehorende certificaat. Marleen Peddemors – Greftenhuis van het Canisius en Erik van Bunnik van het Pius X College namen hierin het organisatorische voortouw: “De geslaagde techniekdocenten en hun leerlingen kunnen zich nu veilig bewegen binnen de bedrijven waarmee we voor STO Twente samenwerken.” Veilig gedrag voorop Erik: “Techniekdocenten komen steeds vaker over de vloer in het technisch bedrijfsleven. Dat past prima bij één van de doelen van STO: meer samenwerking tussen het technisch onderwijs en het technisch bedrijfsleven. Bijvoorbeeld om over stages voor hun leerlingen en bedrijfsbezoeken te overleggen. Met het officiële VCA-certificaat tonen ze aan over alle kennis van veilig gedrag in een technische omgeving te beschikken.” Heel veel animo Marleen: “Er was heel veel animo voor de opleiding. Van de acht aan STO Almelo e.o. deelnemende vmbo-scholen gaven zich in totaal 24 deelnemers op, hoofdzakelijk docenten techniek. Het leefde enorm! Dus er is enorm gebuffeld. De theorie bleek pittig en er gingen heel wat uurtjes studie in de eigen tijd in zitten. Goed nieuws is dat alle 24 deelnemers zijn geslaagd!” Ook getraind in het óverbrengen van veiligheidskennis De docenten gingen op voor het diploma Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden VCA (VOL-VCA). Waar staat VOL voor? Erik: “Daarmee laten zij zien dat zij basiskennis hebben over veiligheid, gezondheid en milieu. Maar ook dat zij deze kennis kunnen toepassen in het belang van henzelf en de leerlingen die zij begeleiden. Want dat is een tweede doel van dit VCA VOL Certificaat. Uiteindelijk gaan de techniekdocenten met hun leerlingen naar de bedrijven toe voor bedrijfsbezoeken, keuzevakken en ook stages. En ook die leerlingen leren we graag veilig gedrag aan in deze bedrijfsomgevingen. De geslaagde docenten kunnen hun VCA kennis nu professioneel overbrengen op hun leerlingen.” Andere subregio’s STO Twente ook welkom De VCA VOL opleiding werd gegeven door Construction Media en het feitelijke examen werd afgenomen door een extern, onafhankelijk bureau. Erik: “We hebben hiermee veel ervaring opgedaan.” MENU

Succesvol reserveringssysteem Technolabs STO Twente maakt het de basisscholen graag zo eenvoudig mogelijk om een workshop of activiteit in één van de inmiddels meerdere Technolabs te reserveren. Het Twents Carmel College (TCC) in Oldenzaal had de primeur met de ontwikkeling voor haar Technolab van een succesvol digitaal reserveringssysteem. Inmiddels kreeg dit navolging in het recent geopende Technolab op het Alma College. Beschikbaar voor zowel po als vo Elke week is het Technolab op het Alma College op dinsdag- en donderdagochtend gereserveerd voor het basisonderwijs. Emiel Dikkers: “Marc-Jan Hengstman en ik staan dan altijd in het Technolab met z’n tweeën. Naast masterclasses in het Technolab zijn er via het reserveringssysteem ook masterclasses te boeken op de vo-scholen die zijn aangesloten bij Baanbrekend leren.” Het Alma College en het TCC ervaren inmiddels dat dit toegankelijke systeem de drempel voor basisscholen om met hun leerlingen in het Technolab aan de slag te gaan nog verder verlaagt. Op de middagen zijn er ook inschrijfmogelijkheden voor het voortgezet onderwijs.” Marc-Jan: “Elke vo-school uit Almelo e.o. kan met ons nieuwe digitale boekingssysteem op onze website www.baanbrekendleren.nl een vooraf aangeboden moment in het Technolab boeken. De masterclasses zijn te boeken door alle vmbo-profielen. Leerlingen kunnen in het Technolab bijvoorbeeld aan de gang te gaan met één van de technologieën zoals de Laserbox.” Geïnspireerd door Technolab Oldenzaal Emiel: “Voor dit digitale boekingssysteem hebben we ons laten inspireren door een soortgelijk en al langer succesvol systeem van het Technolab op het TCC in Oldenzaal.” Alle masterclass docenten krijgen in dit systeem een eigen account. Daarmee kunnen alle boekingen direct en digitaal worden geregeld. Benieuwd? Probeer het zelf maar even uit: https://www.baanbrekendleren.nl/leerkracht-po Ook aan de slag met een reserveringssysteem voor je Technolab? Emiel Dikkers en Marc-Jan Hengstman van het Alma College geven graag antwoord op al je vragen. Dat geldt ook voor Wout Ensink van het TCC. Ook interesse in dit systeem? www.aqqo.com helpt je verder. MENU